[icegram campaigns=”7465″]
Ako imate bol u zglobu šake važno je da znate da li je bol novonastao (poznat kao akutni) ili ga trpite neko vreme (poznat kao subakutni ili hronični).
Akutni bol u zglobu šake je najčešće posledica povrede ili uganuća, dok bolovi u zglobovima ruku koji traju duže obično nastaju usled habanja hrskavice i kosti. U retkim slučajevima, bolovi u zglobovima šake mogu da budu znak infekcije ili sistemskog oboljenja, što zahteva detaljnije ispitivanje.
Bili mi toga svesni ili ne, naši ručni zglobovi neprekidno vežbaju. Od kucanja na tastaturi računara do nošenja namirnica iz prodavnice, pa do bavljenja sportom, kako bismo uvek bili u dobroj formi, oslanjamo se na naše ručne zglobove. Ponekad, međutim, prekomerna upotreba dođe na naplatu, pa ručni zglobovi počinju da bole. Mada je to čest problem kod skoro svakoga, od bolova u zglobovima šake naročito pate starije osobe, kao i one koje naprežu ručne zglobove na poslu ili tokom rekreativnih aktivnosti.
U uobičajene simptome bolova u ručnim zglobovima spadaju:
- bol prilikom kretnji
- ukočenost
- otok
- utrnulost ili osećaj trnaca
- osećaj škripanja u zglobu
- slabost
Ukratko o uzrocima bola u ručnom zglobu
Ručni zglob je složena struktura sačinjena od brojnih različitih kostiju, ligamenata i tetiva. Povreda bilo kog od ovih delova može da izazove bol u zglobu ruke.
Mehanički uzroci bola u ručnom zglobu:
- Habanje – Kao i većina stvari, zglob na ruci može da se istroši zbog dugogodišnje upotrebe i da dovede do problema, kao što je artritis šake.
- Prenaprezanje – Ponavljanje iste aktivnosti zaredom u dužem vremenskom periodu (na primer, kucanje na tastaturi) ili nagli početak obavljanja nekog napornog rada (na primer, baštovanstvo), mogu da prouzrokuju ili pogoršaju osnovno oboljenje i izazovu bol.
- Fraktura (prelom) – U ručnom zglobu se nalaze brojne sitne kosti, koje mogu da se polome nakon povrede. Povrede kostiju mogu da budu veoma neprijatne. Do ovoga najčešće dolazi kada padnete na ispruženu ruku ili na šaku.
- Uganuće – Ova povreda nije teška kao prelom, a nastaje kada se ligamenti i meka tkiva u ručnom zglobu istegnu ili puknu.
- Nervni poremećaj – Ponekad nervi u zglobu ruke mogu da se uklješte ili dolazi do njihove kompresije, usled čega se javlja sevajući bol, utrnulost i osećaj trnaca. Ovo stanje se zove sindrom karpalnog tunela.
- Upala – Iritacija, posebno vezivnog tkiva ručnog zgloba, izaziva bolove i otok.
- Ciste – Kesice ispunjene tečnošću zovu se ciste, a mogu da se formiraju u ručnom zglobu i da izazivaju nelagodu, jer vrše pritisak na nerve i tetive.
Bolovi u zglobovima ruku i reuma
- Autoimuni artritis – Imuni sistem vašeg organizma može da se okrene protiv vas i da počne da napada zglobove, usled čega se javljaju bolne upale, koje su obično najneprijatnije ujutru.
- Taloženje kristala – Taloženje kalcijuma ili otpadnih materija, kao što je mokraćna kiselina, u zglobovima može da izazove iznenadan, jak bol.
Tri najčešća uzroka bola u ručnom zglobu
- Sindrom karpalnog tunela
Karpalni tunel je uzak prolaz ispunjen ligamentima i kostima, smešten u osnovi šake. Sadrži nerve i tetive. Ponekad zadebljanja usled nadraženih tetiva ili druge vrste otoka, sužavaju ovaj tunel (ili kanal) i dovode do kompresije nerva (pritiska na nerv). Simptomi se obično postepeno javljaju, a kako se pogoršavaju, hvatanje predmeta može da bude otežano.
Rana dijagnoza i lečenje su važni, kako bi se sprečilo trajno oštećenje nerva. Lekar dijagnostikuje sindrom karpalnog tunela na osnovu fizikalnog pregleda i specijalnog ispitivanja nerva.
Lečenje podrazumeva mirovanje, udlage i lekove protiv bolova i upale. Ukoliko se simptomi ne povuku uz ove manje invazivne tretmane, lekar može da predloži operaciju.
Učestalost – često
Glavni simptomi – spontani bol u ramenu, slabost šake, bol u zglobu ruke, bol u jednoj šaci, slabost jedne šake
Stepen hitnosti – lekar primarne nege
2. Uganuće ručnog zgloba
Uganuće ručnog zgloba je povreda ligamenata ovog zgloba. Blago uganuće podrazumeva samo istegnuće ligamenata, dok kod težih oblika uganuća može da dođe i do njihovog pucanja.
Trebalo bi da se javite lekaru opšte prakse narednog dana nakon povrede. Lekar može da vas uputi na snimanje, kako bi bio siguran da nije došlo do oštećenja kostiju zgloba na ruci.
Učestalost – retko
Glavni simptomi – povreda ručnog zgloba, bol u zglobu šake usled povrede, otok ručnog zgloba, bol na zadnjoj strani ručnog zgloba
Simptomi koji se uvek javljaju kod uganuća ručnog zgloba – povreda ručnog zgloba
Stepen hitnosti – lekar primarne nege
3. Reumatoidni artritis
Reumatoidni artritis je oblik artritisa koji izaziva bolove, otok, ukočenost i gubitak funkcije zglobova. Može da zahvati bilo koji zglob, ali se često javlja u ručnom zglobu i prstima.Reumatoidni artritis je autoimuni poremećaj, što znači da nastaje tako što imuni sistem greškom napada tkivo zglobova kada to ne bi trebalo.
Trebalo bi da se javite lekaru opšte prakse koji će lečenje odrediti u saradnji sa specijalistom. Reumatoidni artritisje složena bolest, koja zahteva uzimanje prepisanih lekova, koji usporavaju oštećenje zglobova, kao i analgetika, kao što su ibuprofen ili naproksen. Vežbe, naročito plivanje, mogu da ublaže bol i ukočenost.
Učestalost – retko
Glavni simptomi – umor, depresivno raspoloženje, tištanje u mišićima, bolovi u zglobovima ruku, pospanost tokom dana
Stepen hitnosti – lekar primarne nege
Lečenje i ublažavanje bolova u zglobu ruke
Pošto je u pitanju čest problem, mogućnosti lečenja su brojne. Dobra vest je da je lečenje lako pomoću oprobanih lekova, koji mogu da se uzimaju u udobnosti doma, a ako oni ne ispune svoj zadatak, poseta lekaru obično pomaže.
Lekovi koji mogu da se uzimaju kod kuće:
- Analgetici – Lekovi koji se nabavljaju u slobodnoj prodaji, kao što su ibuprofen ili naproksen, leče upalu koja izaziva bol u zglobu ruke, naročito onu koja je posledica habanja ili prenaprezanja. Kao zamena za ove lekove može da se koristi i paracetamol.
- Podupirač – Podupirač za ručni zglob može da učvrsti zglob i spreči bolne pokrete.
- Pauze – Ponekad je za ublažavanje bola potrebno odmaranje zgloba leve ili desne ruke od ponavljajućih ili napornih radnji.
- Optimizacija ergonomije – U kancelariji vodite računa da su vam zglobovi dobro poduprti i da su uvek u neutralnom položaju. Izbegavajte kucanje na tastaturi sa savijenim ručnim zglobovima ili previše jako hvatanje miša računara.
- Topla ili ledena pakovanja – Kod nekih osoba umerena toplota ublažava bol u zglobu šake, dok kod drugih olakšanje nastupa primenom leda. Probajte i jedno i drugu da biste utvrdili šta vama prija.
- Kreme protiv bolova – Topičke kreme (za lokalnu primenu) sadrže sastojke poput mentola ili kapsaicina, koji bol u zglobu šake i artritis čine manje primetnim.
Poneka bol u zglobu šake može da bude uporan, uprkos svim ovim merama, pa je neophodno dodatno ispitivanje i lečenje koje će odrediti lekar.
Druge mogućnosti lečenja bola u ručnom zglobu:
- Injekcije steroida – Ovo su antiinflamatorni medikamenti u formi injekcija, koje se ubrizgavaju direktno u bolnu regiju.
- Gips – Prelomi se često leče stavljanjem gipsa.
- Aspiracija – Ako je uzrok bola cista, lekar pomoću igle može da ukloni tečnost koja se u njoj nalazi.
- Antibiotici – Lečenje antibioticima je neophodno samo u slučaju bakterijske infekcije zgloba ili lajmske bolesti.
- Medikamenti za reumatska oboljenja – Reumatolog može da prepiše različite lekove, ako je bol u ručnom zglobu posledica autoimunog poremećaja ili taloženja kristala.
- Operacija – Premda je ovo invazivnija metoda lečenja, hirurg može da ublaži bol izazvan kompresijom nerva, prelomom, cistom ili pucanjem ligamenta.
U sledećim slučajevima trebalo bi odmah da se javite lekaru:
- ručni zglob je vruć, crven ili otekao
- imate iznenadnu pojavu slabosti, posebno kada ona zahvata čitavu ruku ili nogu, a uz to se javlja i nerazgovetan govor ili opuštenost mišića lica u takvoj meri da oni vise
- veoma jak bol u zglobu leve ili desne ruke
- ručni zglob je deformisan, koža je bleda ili veoma hladna, posebno nakon traume ili pada
Najčešća pitanja o bolu u ručnom zglobu
Ovo su neka od najčešćih pitanja koja pacijenti postavljaju o bolu u ručnom zglobu.
Kakav je osećaj kod sindroma karpalnog tunela?
Sindrom karpalnog tunela najčešće karakterišu utrnulost i trnci duž prva tri prsta (palac, kažiprst i srednji prst, kao i polovina domalog prsta). Sindrom karpalnog tunela može da nastane usled dugog kucanja na tastaturi računara, a uključuje i osećaj žarenja u istim regijama (palac, kažiprst i srednji prst, kao i polovina domalog prsta). Simptomi se tipično pogoršavaju tokom noći, a protresanje ili okretanje šake može da pomogne. Moguće je i da se nabave potporni štitnik ili uložak, koji ublažavaju simptome i sprečavaju pojavi sindroma karpalnog tunela.
Zašto ručni zglob boli?
Ručni zglob može da boli uz različitih razloga. Trauma ručnog zgloba je čest uzrok bola. Vežbe koje podrazumevaju pokretanje ručnog zgloba, kao što je preskakanje vijače, igranje tenisa, pa čak i čišćenje metlom, mogu da prouzrokuju istegnuće mišića, koje će se vremenom stišati. Sindrom karpalnog tunela je takođe čest uzrok bola ili nelagode u ručnom zglobu, a obično se javlja kod osoba koje više sati dnevno kucaju na tastaturi računara, u takvom položaju da vrše pritisak duž ručnog zgloba.
Šta je artritis šake?
Artritis šake je otok zglobova šake, najčešće usled kombinacije habanja i upale koju izaziva sopstveni imuni sistem. U slučaju habanja hrskavice i kosti, govorimo o osteoartritisu. Ako je uzrok sopstveni imuni sistem, onda je u pitanju reumatoidni artritis.
Šta izaziva otok ručnog zgloba?
Prelomi su najčešći uzrok oticanja ručnog zgloba. Sitnije kosti ručnog zgloba ne moraju da budu vidljivo dislocirane ili deformisane, ali mogu da izazovu veliki otok ručnog zgloba. Prelomu obično prethode pad ili trauma. Otok ručnih zglobova može da bude i posledica različitih oblika artritisa, premda je najčešći oblici artritisa izazivaju oticanje zglobova prstiju, ne i ručnih zglobova.
Da li giht može da se javi u ručnom zglobu?
Giht se najčešće javlja u nožnom palcu, kao i u kolenima i laktovima. Može da se javi i u ručnom zglobu, mada je to dosta retko. Međutim, jeste moguće. Ako već imate dijagnostikovan giht, a slične simptome imate i u ručnim zglobovima i oni reaguju na uobičajenu terapiju protiv bolova kod gihta, ili ih nema kada uzimate lekove za regulisanje nivoa mokraćne kiseline, moguće je da imate giht u ručnim zglobovima.
Pitanja koja će vam postaviti lekar
- Da li se bol u zglobu šake stišava ili pojačava?
- Koliko dugo osećate bolove u zglobu na ruci?
- Koliko je jak bol u zglobu ruke?
Malo statistike o bolovima u ručnom zglobu
Osobe koje osećaju bolove u ručnom zglobu, takođe osećaju i sledeće:
- 10% bol u podlaktici
- 10% bol u ramenu
- 10% bol u nadlaktici
Osobe koje osećaju bolove u ručnom zglobu imaju simptome koji traju:
- 35% duže od mesec dana
- 26% kraće od nedelju dana
- 19% kraće od jednog dana
Osobe koje osećaju bolove u ručnom zglobu najčešće pate od:
- 30% sindrom karpalnog tunela
- 5% uganuće ručnog zgloba
- 3% reumatoidni artritis