Najčešći uzroci urinarnih infekcija jesu bakterije koje normalno naseljavaju digestivni trakt. Bakterija koja se karakteriše kao glavni uzročnik infekcije mokraćnih puteva jeste Ešerihija koli, ali, osim ešerihije, i bakterija kao što je Proteus mirabilis može dati niz simptoma i komplikacija, pogotovo kada se širi zajedno sa ešerihijom.
Proteus mirabilis je bakterija koja kod zdrave osobe nije prisutna u mokraćnim putevima. Prisustvo bakterije proteus mirabilis u urinu govori u prilog infekciji urinarnog trakta, posebno ako se uz nalaz proteusa u mokraći javljaju bol u leđima i bol i peckanje pri mokrenju.
Proteus mirabilis je značajna bakterija jer je oko 5% svih bolničkih infekcija nastalo zbog proteusa, a ukoliko je pacijent prinuđen da koristi kateter, onda je infekcija proteusom još više učestala.
Proteus mirabilis često izaziva urinarne infekcije dijabetičara.
Proteus se normalno nalazi u digestivnom traktu, od usta do anusa, najviše u crevima i u stolici tako da je najčešći put prenošenju upravo iz fecesa ka urinarnom traktu. Osim u digestivnom traktu, proteus mirabilis se nalazi i u slanim vodama.
Osim urinarnih infekcija, bakterija proteus može biti uzročnik pneumonije, infekcije krvnih sudova ili infekcije operativnog polja pri hirurškom zahvatu.
Često se javlja zajedno sa bakterijama izazivačima seksualno prenosivih bolesti gde je klinička slika teža i lečenje komplikovanije.
Kako se prenosi proteus mirabilis ?
Održavanjem higijene, znatno se smanjuju infekcije proteusom. Nakon defekacije, žene bi trebalo da paze na način na koji se brišu. Pošto proteus mirabilis često izaziva bolničke infekcije, treba voditi računa o stavljanju katetera i redovnom menjaju, kao i dezinfekciji genitalnog predela. Osim katetera, neophodno je da rukavice i inhalatori takođe budu propisno dezinfikovani.
Proteus mirabilis se, takođe, može preneti i seksualnim putem, tako da su higijena genitalija i zaštita najbolja preventiva.
Proteus mirabilis u mokraći simptomi
Urinarna infekcija proteusom daje karakteristične simptome infekcije – povišena temperatura, bol pri mokrenju i uporan svrab, bol u donjen delu stomaka, krv u mokraći, drhtavica, bol u leđima i povraćanje. Laboratorijska dijagnostika je jako važna jer, pored proteusa, urinarnim kateterom i ostale patogene bakterije mogu dopreti do urinarnih puteva, a da bi terapija bila efikasnija i da bi se sprovela što pre, utvrđivanje uzročnika je od presudne važnosti.
Proteus mirabilis u nosu
Infekcija nosa proteusom je najnekarakterističnija vrta infekcije proteusom. Proteus u nosu se najčešće javlja kod dementnih starijih osoba u bolnici koji se često dodiruju po genitalnim organima a potom i po licu. Takođe, deca nisu u potpunosti svesna značaja higijene, tako da često mogu rukama da prenesu proteus sa genitalija u nos. Lečenje proteusa u nosu se vrši kapima na bazi antibiotika.
Proteus komplikacije
Infekcija proteusom dovodi do simptoma koji se u različitom stepenu ispoljavaju u zavisnosti od toga gde se infekcija javila. Ljudima se često javi proteus kada im je imuni sistem oslabljen usled bolesti ili ukoliko su dugo bili na terapiji. Infekcija proteusom se može razviti i u bolnici, mehanički inhalatori i urinarni kateteri mogu biti prenosioci, a pacijenti sa ranama su izrazito skloni infekciji proteusom.
Simptomi infekcije proteusom se javljaju kada se razvije bolest koju izaziva:
- Ukoliko se razvije pneumonija – simptomi su skok temperature, nagli problemi sa disanjem (ubrzano i plitko disanje) i pojava zamućenog sekreta iz nosa i pri iskašljavanju. Ukoliko se proteus rašiti po celim plućima, javlja se iznenadan, jak bol u grudima. Osobe sklone razvoju pneumonije, koju izaziva proteus morabilis, jesu dijabetičari, alkoholičari i pacijenti koji se nalaze u bolnici zbog bolesti pluća.
- Infekcija mesta hirurške operacije i mekih tkiva. Postoperativni period karakterišu brojne komplikacije ukoliko pacijent leži duže vreme i biva totalno imobilisan. Osim potencijalnog razvoja dekubitalnih rana na laktovima i kolenima, produženo ležanje u bolničkoj postelji predstavlja dobar teren za razvoj bolničkih infekcija. Povišena temperatura, znojenje i crvenilo kože oko hirurške rane simptomi su da se infekcija javila. Posebnu grupu pacijenata čine gojazni ljudi i dijabetičari kod kojih se može javiti usporeno zarastanje hirurške rane usled dejstva toksina proteusa na tkivo.
- Infekcije trbušne duplje. Prevelika količina tečnosti u stomaku može sadržati pregršt bakterija, a bakterija koja često dospeva u stomak jeste proteus. Simptomi stomačnih infekcija jesu groznica, bol u stomaku koji ne prestaje satima, drhtavica, malaksalost, glavobolja i povraćanje. Kod nakupljanja vode u stomaku često se izvodi drenaža – procedura skupljanja tečnosti iz stomaka van tela. Zajedno sa drenažom, primenjuje se upotreba antibiotika. Ovaj tip infekcije, proteusa uglavnom izaziva kod mlađih ljudi i dijabetičara.
Proteus kod dece i novorođenčadi
Roditelji se često nalaze u situaciji da beba konstantno plače, stomak joj je nadut i prolivi su učestali. Razlog ovih simptoma može biti infekcija proteusom. Proteus mirabilis se normalno nalazi u zdravoj deci kao sastavni deo crevne flore. Proteus je, takođe kod male dece, prisutan i u disajnim putevima ili koži, naročito kod beba. Treba imati na umu da se bakterija proteus nalazi u vodi, prašini pa i u kuhinjskoj soli.
Bebe su sklonije infekciji proteusom zbog svog slabijeg imunog sistema, i smanjenom broju normalnih mikroorganizama koji bi neutralisali proteus.
Simptomi infekcije proteusom kod beba su nadutost, grčevi i učestalo podrigivanje. Kod beba se simptomi proteusa često mešaju sa simptomima drugih bolesti, jer se kod dece većina bolesti ispoljava slično, tako da je laboratorijska dijagnostika stolice deteta neophodna. Proteus mirabilis bakterija kod dece može razviti pneumoniju, konjuktivitis, urinarne infekcije, meningitis, jaku prehladu i upalu sinusa. Nakon određivanja uzročnika, pristupa se odgovarajućem lečenju.
Infekcija proteusom u trudnoći
U trudnoći je, generalno, mokrenje otežano.
Što se teže urin izlučava, veća je verovatnoća da će određena količina zaostati pa se bakterije nakupljaju u mokraćnim putevima i mogu se širiti i lepiti za sluznicu i proširiti na bubrege i inficirati ih. Iako je u poslednjim danima trudnoće najteže održavati higijenu genitalnih organa, pravilna higijena smanjuje pojavu urinarnih infekcija kod trudnica
Žene su inače sklonije infekciji od muškaraca zbog kraće mokraćne cevi.
Najčešći uzroci infekcija mokraćnih puteva kod trudnica jesu proteus mirabillis bakterija, ešerihija koli i klebsiela.
Za ispravan nalaz mokraće, najbolje je dati prvi jutarnji urin. Uzima se srednji mlaz mokraće. Potom laborant odredi urinokulturu i napravi antibiogram u cilju preciznog određivanja prouzrokovača. Lečenje antibioticima najčešće traje do 14 dana, u zavisnosti od bakterije. Nelečena infekcija majke može da dovede do prevremenog porođaja, ukoliko dođe do upale bubrega, i rađanja deteta sa zastojem u rastu, a ukoliko se blagovremeno reaguje, posledica neće biti.
Preventiva urinarnih infekcija u trudnoći se sastoji od konzumiranja puno vode da bi se poboljšalo mokrenje.
Bakterija proteus lečenje
Antibiotici koji se koriste za lečenje bakterije proteus mirabilis jesu
- cefalosporini treće generacije (cefotaxim, ceftriaxon)
- penicilini širokog spektra dejstva
- karbapenemi
- aminoglikozidi
- hinoloni
Ovi antibiotici se mogu koristiti pojedinačno ili u kombinacijama. Lečenje proteusa najčešće traje oko 14 dana.
Lečenje proteusa je uspešno i ako se vodi računa o higijeni čime se pojava proteusa drastično smanjuje. Kod hospitalizovanih pacijenata, najbolje lečenje je redovna higijena i održavanje katetera i inhalatora sterilnim. Ženama se savetuje da se nakon vršenja nužde, brišu od napred ka pozadi da se proteus mirabilis i ostale bakterije iz debelog creva ne bi prenele u mokraćnu cev. Pranje genitalne regije pre i posle seksualnog odnosa i mokrenje odmah nakon odnosa pomažu u uklanjanju bakterija koje su odnosom mogle biti unesene. Lečenje proteusa ishranom takođe može doprineti smanjenju urinarnih infekcija – jogurt, citrusno voće i borovnice imaju materije koje sprečavaju zgrušnjavanje bakterija na jednom mestu, pa se njihovom razgradnjom lakše uklanjaju iz mokraćnih puteva.