MCV (eng. Mean Corpuscular Volume ili Mean Cell Volume) je mjera za prosječni obujam crvenih krvnih zrnaca (eritrocita).
Kod bolesnika s anemijom, mjerenjem MCV-a ustanovljavamo radi li se o:
- mikrocitnoj anemiji (MCV ispod referentnog intervala),
- normocitnoj anemiji (MCV u referentnom intervalu) ili
- makrocitnoj anemiji (MCV iznad referentnog intervala).
MCV se izražava u femtolitrama (fL, ili 10-15L) po sljedećoj formuli:
10 x hematokrit podijeljen s brojem crvenih krvnih zrnaca (milijuna/mm3).
Referentni interval za MCV je 83-97,2 fL.
Za mjerenje broja crvenih krvnih zrnaca koristi se Coulterov brojač. Zrnca prolaze kroz mali mjerač pobuđujući signal koji je proporcionalan njihovom obujmu. Drugi mjerači rade na principu refrakcije, difrakcije ili rasapa svjetlosti.
Visok MCV
U slučaju hemolitičke anemije, prisustvo retikulocita može povećati MCV. Kod perniciozne anemije (makrocitna), MCV može biti povećan i do 150 fL.
Povišen MCV je također povezan s alkoholizmom[1] (kao povišeni GGT) kao i omjer AST:ALT od 2:1. Manjak vitamina B12 i/ili folne kiseline također je povezan s makrotcitnom anemijom (visok MCV).
Nizak MCV
Najčešći uzrok mikrocitne anemije je manjak željeza usljed neodgovarajućeg unosa hrane, ponavljajućeg krvarenja iz probavnog sustava, menstrualnog krvarenja ili talasemije. Kod mikrocitne anemije MCV može biti nizak do 50-70 fL. U nekim slučajevima talasemije, MCV može biti nizak iako ne postoji manjak željeza.
Nizak MCV kod bolesnika s krvavom stolicom ukazuje na mogućnost postojanja tumora probavnog sustava.
Kompletna krvna slika (KKS) je hematološka analiza krvi.
(Complete Blood Count-CBC)
Cilj svake laboratorijske analize je dobijanje tačnog i pouzdanog nalaza koji će pokazati da li su u fiziološkim procesima nastale neke promene. Kompletna krvna slika se radi zbog procene opšteg zdravstvenog stanja, kao deo rutinskog pregleda i kod praćenja nekih stanja i bolesti kao što su: anemija,leukemija, zapaljenski procesi u organizmu, stanja uhranjenosti organizma i izloženosti otrovnim materijama.
Za određivanje KKS-a uzima se venska ili kapilarna krv (što je češće u pedijatriji). Ukoliko se uzima venska krv, to se radi u epruvtu sa ljubičastim čepom. Potrebno je 2-3 ml krvi sa 2-3 kapi antikoagulantnog sredstva EDTA (etilen- diamino- tetrasirćetna kiselina) koje se već nalazi u epruveti, kao deo standardizovanog vakutajner sistema.
U okviru kompletne krvne slike određuju se vrednosti sledećih parametara:
1.Eritrociti – crvena krvna zrnca (RBC-Red blood cells) – najzastupljenije ćelije. Uloga im je da transportuju kiseonik vezan za hemoglobin iz pluća do drugih tkiva. Eritrocitne konstante se izračunavaju iz broja eritrocita, koncentracije hemoglobina i hematokrita i daju informaciju o kvalitetu eritrocita. To su:
- MCV (Mean corpuscular volume) srednja zapremina eritrocita= mera je prosečne zapremine eritrocita
- MCH (Mean corpuscular hemoglobin) prosečan sadržaj hemoglobina u eritrocitu
- MCHC (Mean corpuscular hemoglobin concentration) prosečna koncentracija hemoglobina u eritrocitu
- RDW (Red cell distribution width ) – definiše varijacije u zapremini eritrocita
2.Trombociti – krvne pločice (PLT-Platelet blood cells) – učestvuju u koagulaciji krvi (zaustavljanju krvarenja). Trombocitna konstanta je
-MPV (Mean platelet volume) srednja zapremina trombocita= mera je prosečne zapremine trombocita.
3.Leukociti – bela krvna zrnca (WBC-White blood cell) se stvaraju u koštanoj srži i štite organizam od infekcija. Učestvuju u imunom odgovoru. Postoji pet različitih vrsta belih krvnih zrnaca; sve one su deo odbrane organizma, a određuju se kao:
4.Leukocitarna formula-koju čine:
1.Granulociti
- neutrofili- su zrele ćelije koje mogu da napadaju i razaraju bakterije i viruse čak i u krvnoj cirkulaciji.
- eozinofili- učestvuju u obrani organizma od alergijskih agenasa i parazitskih infekcija.
- bazofili- su najmanje zastupljena vrsta leukocita u perifernoj krvi i učestvuju u alergijskom odgovoru.
2.Agranulociti
- limfociti- predstavljaju vrstu leukocita koja uključuje dve osnovne podvrste: T limfocite, koji učestvuju u ćelijskom imunitetu i B limfocite koji se transformišu, proizvode antitela i tako učestvuju u humoralnom imunitetu.
- monociti- su nezrele ćelije čija je sposobnost da se bore mala, međutim, kada jednom uđu u tkiva, počinju da bubre i postaju makrofagi koji su onda sposobni da se bore sa infektivnim agensima.
5.Hemoglobin (Hb, Hgb) – vezuje kiseonik i transportuje ga kroz organizam
6.Hematokrit (Hct) – odnos uobličenih elemenata krvi i krvne plazme
Normalne vrednosti:
Treba imati na umu da se one dosta razlikuju od bolnice do bolnice, klinike, doma zdravlje, private laboratorije… .Važno je upamtiti okvirne vrednosti. Referentne vrednosti svih parametara koji ulaze u sastav kompletne krvne slike zavise od uzrasta, pola i trudnoće.
- Eritrocita:3,80 – 5,00 x 1012/l za žene 4,30 – 5,70 x 1012/l za muškarce
- Trombocita: 140 – 450 x 109/l
- Leukociti: 3.9 – 10 x 109/l
- Hemoglobin: 110 – 180 g/l
- Hematokrit: 0.356 – 0.47l/l za žene 0.41 – 0.53 l/l za muškarce